زیست‌شناسی: راه زندگی، دانشِ زیستن!

بالاخره بیست و سومین کنگرهٔ ملی و یازدهمین کنگرهٔ بین‌المللی زیست‌شناسی ایران با تمام فراز و نشیب‌هایش به پایان رسید. استقبال کم‌نظیر در مراسم افتتاحیهٔ این کنگره، نوید روزهای باشکوه و پرهیجانی را می‌داد که اتفاقاً هم چنین شد! کنفرانس‌های همزمان ششگانه، در شش سالن مجزا، در مجموع بسیار عالی و پرمخاطب برگزار شد و طی سه روز، اساتید، پژوهشگران، دانشجویان و دبیران به ارائه دستاوردهای علمی خود پرداختند. برگزاری این کنگره در «دانشگاه تهران»، نقطه عطف دیگری بود تا همزیستی و همراهی انجمن زیست‌شناسی ایران با دانشگاههای سراسر کشور را دربالاترین سطح خود به نمایش بگذارد.
حضور مفاخر و بزرگان زیست‌شناسی‌کشور در این کنگرهٔ عظیم سه روزه، نقطهٔ قوت دیگری بود که هم کام تشنگان دیدار با این عزیزان را شیرین کرد و هم بر غنای علمی کنگره تاثیری دو چندان گذارد.
.
در این میانه اما حضور پررنگ و معنی‌دار دانشجویان از اقصی نقاط کشور بسیار مایهٔ خرسندی و افتخار بود. استقبال دانشجویان، با وجود مشکلات فراوانی که به دلیل تقارن سفرهای اواخر شهریور و بازگشتی‌های مراسم اربعین وجود داشت بسیار جالب توجه و شایستهٔ تأمل است!
اگر بتوان در کنگره‌های آتی، مسئلهٔ اسکان و رفت و آمد دانشجویان را حل کرد، با استقبال چند برابری مواجه خواهیم شد.
.
با نگاهی گذرا به سخنرانان کنفرانس‌های مختلف ، حمایت، همراهی و حضور سرآمدان زیست‌شناسی کشور را در کنگرهٔ بیست و سوم شاهد بودیم. حضور اساتید بزرگ از دانشگاههای مطرح در تهران و شهرستان‌ها، همگی نشان از سازماندهی، اطلاع‌رسانی و برگزاری موفق این رویداد می‌دهد.
.
در بخش بین‌الملل نیز سخنرانی‌های مفید، پرمخاطب و جذابی ارائه شده است؛ چه در بخش سخنرانی‌های کلیدی و چه در بخش سخنرانی‌های کنفرانس‌های ششگانه. ویژه‌ترین کنفرانس در این بخش، «کنفرانس زیست‌شناسی میکروبی»بود که برای نخستین بار به صورت کنفرانسی مستقل در کنگرهٔ زیست‌شناسی برگزار می‌شد. سالن کنفرانس میکروبی همواره از شلوغ‌ترین سالن‌های کنگره بود.
.
در بخش کارگاههای مهارتی نیز یک رکورد جالب و رشک برانگیزی در این کنگره به ثبت رسید؛ برگزاری نزدیک به ۶۰ کارگاه با عناوین گوناگون و در حوزه‌های مختلف نشان‌دهنده رویکرد جدید انجمن زیست‌شناسی ایران در ایجاد فضایی مناسب و جذاب در کسب مهارت‌های مهم و کاربردی توسط دانشجویان است.
.
و اما برجسته ترین کنفرانس در این کنگره، بدون شک، کنفرانس دوسالانه دبیران زیست‌شناسی کشور بوده است! حضور و استقبال دبیران زیست‌شناسی از  اکثر استانهای کشور، واقعا یک دستاورد بی‌نظیر بود! اینکه چه انگیزه‌ای تقریباً تمام بزرگان این حوزه از آموزش زیست‌شناسی را گرد هم آورده بود جای تأمل و کار کارشناسی دارد! جالب‌تر آنکه برخی از این عزیزان کارهای پژوهشی دانش آموزان‌شان را در این کنگره شرکت داده بودند.

اینکه این کنگرهٔ عظیم چگونه با زحمات شبانه روزی دبیران محترم علمی کنفرانس‌های ششگانه و مسئولین اجرایی کمیته‌های تخصصی به سرانجام رسید حکایتی مفصل دارد و در خور نوشتاری جداگانه است، ولی آنچه در طول شش ماه گذشته و به ویژه در این سه روزهٔ برگزاری کنگره آموختم  «راه زندگی» بود و «دانش زیستن»!
ما انسان‌ها در عین شباهت‌های فراوان، تفاوت‌های بسیاری داریم. آنچه که موجب همزیستی زیبای ما در کنار هم می‌شود خود «زیست‌شناسی»است.
بر این اساس، یکی از بهترین شعارهای کنگره‌های سالهای اخیر در کنگرهٔ بیست و سوم انتخاب شد؛ [ زیست‌شناسی: راه زندگی، دانش زیستن]. به نظر می‌رسد این جمله برای همه ماها که در  دنیای زیست‌شناسی زندگی می‌کنیم فراتر از یک شعار بوده و در واقع نوعی «سبک زندگی» است! بسیار  امیدوارم  همه ما با تأمل در این شعار، همزیستی زیبایی را در جامعه زیست‌شناسی کشور به نمایش بگذاریم و الگویی باشیم برای جامعه بزرگ علمی در کشور.

مصطفی پویان
مدیر خانه زیست‌شناسی و
دبیر اجرایی کنگرهٔ بیست و سوم